सय वर्षअघिको सामाजिक इतिहास हो यो । बुढापाकाहरूले भन्ने गरेको कमाराकमारीहरूबारेका रोचक एवम् कारूणिक घटनाहरूलाई यसमा औपन्यासिक रूपमा प्रस्तुत गरिएको छ ।  उपन्यास भए पनि यसमा उल्लेख भएका अधिकांश घटना तथ्यमा आधारित छन् । त्यो बेलाका सामाजिक चालचलन, रीतिरिवाजहरू पढ्दा रोचक लाग्छ । ठाउँठाउँमा भावुकताले घाँटी अँठ्याउँछ । कृतिमा राणाहरूका दरबारदेखि रैतीहरूका घरबारसम्मका कुरा छन् । यसले हाम्रो समाज कसरी अघि बढिरहेछ भन्ने कुरा सूक्ष्म रूपमा बताउँछ ।

उपन्यासकी प्रमुख प्रोटागनिस्ट कञ्चन जनयुद्धमा होमिएकी पात्र हो । घरबाट मध्येरातमा गुप्त किसिमले भूमिगत युद्धमा सामेल हुन हिडेकी त्यस किशोरीको मनोदशालाई प्रस्तुत गर्न लेखकले देवदुत र देवयानीसँग संवाद गराएका छन् । किशोरीको साहसी अठोट र अभिलाषा नै वास्तवमा त्यहाँ प्रस्तुत गरिएका देवदूत र देवयानी हुन् । तर तिनलाई लेखक साच्चै पुराण वर्णित देवदूत र देवयानी धर्तीमा आएर कञ्चनसँग वार्तलाप गरे जसरी प्रस्तुत गर्छन् । स्वैरकल्पनालाई यथार्थ जसरी प्रस्तुत ग

करिब १०० - १५० वर्ष अगाडी को कथा समेटेर लेखिएको उपन्यासमा , एक महिला जो, त्यो समय को मूल्य मान्यता र बन्धन हरु को अगाडी उभिन पुगिन र रानाहरु को चरम विभेद को विरुद्ध मा अवाज उठाईन | समाज लाई नयाँ बाटो देखाउने क्रम मा घटेका घटना हरु र संसारिक अन्त्य को  समिश्रण रहेको छ |

‘Ranahar‘ is a fictionalized account based on a historic portrayal of the last Malla king Ranajeet. The novel has been titled Ranahar meaning defeat in war. Ranahar unfolds the stories of Bhaktapur’s last Malla King, Ranajeet, how he was defeated by Gorkhali King Prithvi Narayan Shah. The novel also elaborates on events leading to defeat and ultimate surrender by Mallas to the Gorkhali King.

One day, Basanta hears that his house in the village is about to be demolished. Overwhelmed with nostalgia, he goes back to his village to see the house one last time after 16 long years. And then begins a journey to his past–a past that he has always wanted to forget. And thus unfolds the story of his friendship with Pawan, who falls prey to village politics and superstitions, losing his memory in the process.

सुरेश प्राञ्जलीको उपन्यास तुइन माओवादी जनयुद्धको भुमरीमा रुमल्लिएका मानिसहरुको कथा हो ।

Tuin is a novel by Suresh Pranjali that tells the stories of the people who struggled in the time of the Maoist insurgency.